kəsmək
阿塞拜疆语
其他字母 | |
---|---|
西里尔字母 | кәсмәк |
拉丁字母 | kəsmək |
波斯-阿拉伯字母 | کسمک |
词源
源自原始突厥语 *kes- (“切”) [1]。与喀喇汗语 کـَسْماكْ (kesmēk, “切”), 土耳其语 kesmek等同源。
发音
动词
kəsmək
- 〈及物〉 切,砍[3]
- 〈及物〉 屠宰
- qoyun kəsmək. ― 宰羊羔
- qurban kəsmək. ― 宰杀来作祭品
- 〈及物〉 堵住,切断
- Oğlan müəllimin qabağını kəsdi və ona otaqdan çıxmaqa yol vermədi.
- 男孩挡住老师的路,不让他出房间。
- Onlar işıq pulunu verə bilməyiblər və işıqlarını kəsiblər
- 他们付不起电费,然后就被断电了。
- 〈及物〉 打断 (一般+söz (“话语”))
- Atanın sözünü kəsmə!
- 别在你爸讲话的时候插嘴!
- 〈及物〉〈法〉 判决 (多+hökm (“裁定”))
- Məhkəmə oğruya üç il hökm kəsib.
- 法庭判这个贼入狱三年。
- 近义词: hökm etmək、hökm vermək、iş vermək
变位
kəsmək的变位
肯定 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
主语非过去分词 | kəsən | |||||||
主语过去分词 | kəsmiş | |||||||
主语将来确定分词 | kəsəcəq | |||||||
非主语分词 | (mənim +) kəsdiyim | (sənin +) kəsdiyin | (属施 +) kəsdiyi | (bizim +) kəsdiyimiz | (sizin +) kəsdiyiniz | (属施 +) kəsdiyi 或 kəsdikləri | ||
kəsib | ||||||||
一般时间分词 | kəsəndə | |||||||
强化分词 | kəsdikcə | |||||||
特定时间分词 | kəsərkən | |||||||
情态分词 | kəsərək | |||||||
不定式 | kəsmək | |||||||
单数 | 复数 | |||||||
第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
直陈 | 现在 | 一般 | kəsirəm | kəsirsən | kəsir | kəsirik | kəsirsiniz | kəsirlər |
完成1 | kəsmişəm | kəsmisən, kəsmişsən* |
kəsmişdir | kəsmişik | kəsmisiniz, kəsmişsiniz* |
kəsmişlər | ||
完成2 | – | kəsibsən | kəsib(dir) | – | kəsibsiniz | kəsib(dir)lər | ||
过去 | 一般 | kəsdim | kəsdin | kəsdi | kəsdik | kəsdiniz | kəsdilər | |
连续 | kəsirdim | kəsirdin | kəsirdi | kəsirdik | kəsirdiniz | kəsirdilər | ||
完成 | kəsmişdim | kəsmişdin | kəsmişdi | kəsmişdik | kəsmişdiniz | kəsmişdilər | ||
将来 | 确定 | kəsəcəyəm | kəsəcəksən | kəsəcək | kəsəcəyik | kəsəcəksiniz | kəsəcəklər | |
不定 | kəsərəm | kəsərsən | kəsər | kəsərik | kəsərsiniz | kəsərlər | ||
过去将来 | 确定 | kəsəcəkdim | kəsəcəkdin | kəsəcəkdi | kəsəcəkdik | kəsəcəkdiniz | kəsəcəkdilər | |
不定 | kəsərdim | kəsərdin | kəsərdi | kəsərdik | kəsərdiniz | kəsərdilər | ||
条件 | 现在 | kəssəm | kəssən | kəssə | kəssək | kəssəniz | kəssələr | |
过去 | kəssəydim | kəssəydin | kəssəydi | kəssəydik | kəssəydiniz | kəssəydilər | ||
虚拟 | kəsəm | kəsəsən | kəsə | kəsək | kəsəsiniz | kəsələr | ||
劝励 | kəsəsiyəm | kəsəsisən | kəsəsi | kəsəsiyik | kəsəsisiniz | kəsəsilər | ||
强制 | 现在 | kəsməliyəm | kəsməlisən | kəsməli | kəsməliyik | kəsməlisiniz | kəsməlilər | |
过去 | kəsməliydim | kəsməliydin | kəsməliydi | kəsməliydik | kəsməliydiniz | kəsməliydilər | ||
证据 | 现在 | kəsirmişəm | kəsirmişsən | kəsirmiş | kəsirmişik | kəsirmişsiniz | kəsirmişlər | |
过去 | kəsibmişəm | kəsibmişsən | kəsibmiş | kəsibmişik | kəsibmişsiniz | kəsibmişlər | ||
祈使 | kəsim | kəs | kəssin | kəsək, kəsəlim* |
kəsin | kəssinlər | ||
否定 | ||||||||
主语非过去分词 | kəsməyən | |||||||
主语过去分词 | kəsməmiş | |||||||
主语将来确定分词 | kəsməyəcəq | |||||||
非主语分词 | (mənim +) kəsmədiyim | (sənin +) kəsmədiyin | (属施 +) kəsmədiyi | (bizim +) kəsmədiyimiz | (sizin +) kəsmədiyiniz | (属施 +) kəsmədiyi 或 kəsmədikləri | ||
动副词 | kəsməyib | |||||||
一般时间分词 | kəsməyəndə | |||||||
强化分词 | kəsmədikcə | |||||||
特定时间分词 | kəsməyərkən | |||||||
情态分词 | kəsməyərək | |||||||
不定式 | kəsməmək | |||||||
单数 | 复数 | |||||||
第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
直陈 | 现在 | 一般 | kəsmirəm | kəsmirsən | kəsmir | kəsmirik | kəsmirsiniz | kəsmirlər |
完成1 | kəsməmişəm | kəsməmisən, kəsməmişsən* |
kəsməmiş | kəsməmişik | kəsməmisiniz, kəsməmişsiniz* |
kəsməmişlər | ||
完成2 | – | kəsməyibsən | kəsməyib(dir) | – | kəsməyibsiniz | kəsməyib(dir)lər | ||
过去 | 一般 | kəsmədim | kəsmədin | kəsmədi | kəsmədik | kəsmədiniz | kəsmədilər | |
连续 | kəsmirdim | kəsmirdin | kəsmirdi | kəsmirdik | kəsmirdiniz | kəsmirdilər | ||
完成 | kəsməmişdim | kəsməmişdin | kəsməmişdi | kəsməmişdik | kəsməmişdiniz | kəsməmişdilər | ||
将来 | 确定 | kəsməyəcəyəm | kəsməyəcəksən | kəsməyəcək | kəsməyəcəyik | kəsməyəcəksiniz | kəsməyəcəklər | |
不定 | kəsmərəm | kəsmərsən, kəsməzsən |
kəsməz | kəsmərik | kəsmərsiniz, kəsməzsiniz | kəsməzlər | ||
过去将来 | 确定 | kəsməyəcəkdim | kəsməyəcəkdin | kəsməyəcəkdi | kəsməyəcəkdik | kəsməyəcəkdiniz | kəsməyəcəkdilər | |
不定 | kəsməzdim | kəsməzdin | kəsməzdi | kəsməzdik | kəsməzdiniz | kəsməzdilər | ||
条件 | 现在 | kəsməsəm | kəsməsən | kəsməsə | kəsməsək | kəsməsəniz | kəsməsələr | |
过去 | kəsməsəydim | kəsməsəydin | kəsməsəydi | kəsməsəydik | kəsməsəydiniz | kəsməsəydilər | ||
虚拟 | kəsməyəm | kəsməyəsən | kəsməyə | kəsməyək | kəsməyəsiniz | kəsməyələr | ||
劝励 | kəsməyəsiyəm | kəsməyəsisən | kəsməyəsi | kəsməyəsiyik | kəsməyəsisiniz | kəsməyəsilər | ||
强制 | 现在 | kəsməməliyəm | kəsməməlisən | kəsməməli | kəsməməliyik | kəsməməlisiniz | kəsməməlilər | |
过去 | kəsməməliydim | kəsməməliydin | kəsməməliydi | kəsməməliydik | kəsməməliydiniz | kəsməməliydilər | ||
证据 | 现在 | kəsməyirmişəm | kəsməyirmişsən | kəsməyirmiş | kəsməyirmişik | kəsməyirmişsiniz | kəsməyirmişlər | |
过去 | kəsməyibmişəm | kəsməyibmişsən | kəsməyibmiş | kəsməyibmişik | kəsməyibmişsiniz | kəsməyibmişlər | ||
祈使 | kəsməyim | kəsmə | kəsməsin | kəsməyək kəsməyəlim* |
kəsməyin | kəsməsinlər | ||
潜在否定 | ||||||||
主语非过去分词 | kəsəmməyən | |||||||
主语将来确定分词 | kəsəmməyəcəq | |||||||
非主语分词 | (mənim +) kəsəmmədiyim | (sənin +) kəsəmmədiyin | (属施 +) kəsəmmədiyi | (bizim +) kəsəmmədiyimiz | (sizin +) kəsəmmədiyiniz | (属施 +) kəsəmmədiyi 或 kəsəmmədikləri | ||
动副词 | kəsəmməyib | |||||||
一般时间分词 | kəsəmməyəndə | |||||||
强化分词 | kəsəmmədikcə | |||||||
特定时间分词 | kəsəmməyərkən | |||||||
情态分词 | kəsəmməyərək | |||||||
不定式 | kəsəmməmək | |||||||
单数 | 复数 | |||||||
第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
直陈 | 现在 | 一般 | kəsəmmirəm | kəsəmmirsən | kəsəmmir | kəsəmmirik | kəsəmmirsiniz | kəsəmmirlər |
完成1 | kəsəmməmişəm | kəsəmməmisən, kəsəmməmişsən* |
kəsəmməmişdir | kəsəmməmişik | kəsəmməmisiniz, kəsəmməmişsiniz* |
kəsəmməşmilər | ||
完成2 | – | kəsəmməyibsən | kəsəmməyib(dir) | – | kəsəmməyibsiniz | kəsəmməyib(dir)lər | ||
过去 | 一般 | kəsəmmədim | kəsəmmədin | kəsəmmədi | kəsəmmədik | kəsəmmədiniz | kəsəmmədilər | |
连续 | kəsəmmirdim | kəsəmmirdin | kəsəmmirdi | kəsəmmirdik | kəsəmmirdiniz | kəsəmmirdilir | ||
完成 | kəsəmməmişdim | kəsəmməmişdin | kəsəmməmişdi | kəsəmməmişdik | kəsəmməmişdiniz | kəsəmməmişdilər | ||
将来 | 确定 | kəsəmməyəcəyəm | kəsəmməyəcəksən | kəsəmməyəcək | kəsəmməyəcəyik | kəsəmməyəcəksiniz | kəsəmməyəcəklər | |
不定 | kəsəmmərəm | kəsəmmərsən, kəsəmməzsən |
kəsəmməz | kəsəmmərik | kəsəmmərsiniz, kəsəmməzsiniz |
kəsəmməzlər | ||
过去将来 | 确定 | kəsəmməyəcəkdim | kəsəmməyəcəkdin | kəsəmməyəcəkdi | kəsəmməyəcəkdik | kəsəmməyəcəkdiniz | kəsəmməyəcəkdilər | |
不定 | kəsəmməzdim | kəsəmməzdin | kəsəmməzdi | kəsəmməzdik | kəsəmməzdiniz | kəsəmməzdilər | ||
条件 | 现在 | kəsəmməsəm | kəsəmməsən | kəsəmməsə | kəsəmməsək | kəsəmməsəniz | kəsəmməsələr | |
过去 | kəsəmməsəydim | kəsəmməsəydin | kəsəmməsəydi | kəsəmməsəydik | kəsəmməsəydiniz | kəsəmməsəydilər | ||
虚拟 | kəsəmməyəm | kəsəmməyəsən | kəsəmməyə | kəsəmməyək | kəsəmməyəsiniz | kəsəmməyələr | ||
祈使 | kəsəmməyim | kəsəmmə | kəsəmməsin | kəsəmməyək | kəsəmməyin | kəsəmməsinlər | ||
注:部分变位形式可能只是假设,并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
* 旧式或高语域 |
使用注意
- ↑ kəsmək 只用于给自己理发,如果是让别人理发,则用带-dir的使役态kəsdirmək
派生词
- kəsilmək
- kəsdirmək
- kəsinti
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*kes-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ↑ Haneda, Koichi (2009—2010), “kəsmək”, لغات لهجهی تبریز [大不里士方言词汇表] (波斯语), 大不里士: یاران, ISBN 978-964-234-028-6, 页90
- ↑ Template:R:az:Azizbekov