kalkmak
土耳其语
词源
源自鄂图曼土耳其语 قالقمق (kalkmak, “升，起，立，作废”)，源自原始突厥语 *Kạl(ï)- (“升”)。[1] 对比蒙古语 халих (halih, “升空，飞”)。
同源词
古回鹘语 [script needed] (kalı-, “升空”), 喀喇汗语 [script needed] (kalɨ̄māk, “跳”), 阿塞拜疆语 qalxmaq (“升，起”), 巴什基尔语 ҡалҡыу (qalqïw, “升”), 哈萨克语 қалқу (qalqw, “升空”), 吉尔吉斯语 калкуу (kalkuu, “浮”), 南阿尔泰语 калыыр (kalïïr, “跳，跃”), 鞑靼语 калку (qalku, “升”), 土库曼语 galkmak (“升”), 图瓦语 халыыр (halıır, “跳，跑”), 乌兹别克语 qalqmoq (“升，肿，跳”), 雅库特语 кылый (kılıy, “跃起”)。
动词
kalkmak（第三人称单数简单现在时 kalkar） 〈不及物〉
- 升起，立起
- Tartının bir ucuna yük bindirir isen öbür ucu kalkar. ― 如果你往天平的一端放东西，另一端就会翘起。
- Kartal kalkar dal sarkar, dal sarkar kartal kalkar. ― 鹰飞起，枝下垂；枝下垂，鹰飞起。（绕口令）
- 站起
- 起床
- Körle yatan şaşı kalkar. ― 和盲人睡觉，起来之后眼睛会斜视。（谚语）
- (交通工具) 出发
- 脱下
- 废弃
变位
肯定陈述形
| 单数 | 复数 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | ||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
| 直陈式 | 现在简单时 | kalkarım | kalkarsın | kalkar | kalkarız | kalkarsınız | kalkarlar |
| 现在进行时 | kalkıyorum | kalkıyorsun | kalkıyor | kalkıyoruz | kalkıyorsunuz | kalkıyorlar | |
| 过去定形 | kalktım | kalktın | kalktı | kalktık | kalktınız | kalktılar | |
| 过去进行时 | kalkıyordum | kalkıyordun | kalkıyordu | kalkıyorduk | kalkıyordunuz | kalkıyorlardı | |
| 将来简单时 | kalkacağım | kalkacaksın | kalkacak | kalkacağız | kalkacaksınız | kalkacaklar | |
肯定疑问形
| 单数 | 复数 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | ||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
| 直陈式 | 现在简单时 | kalkar mıyım? | kalkar mısın? | kalkar mı? | kalkar mıyız? | kalkar mısınız? | kalkarlar mı? |
| 现在进行时 | kalkıyor muyum? | kalkıyor musun? | kalkıyor mu? | kalkıyor muyuz? | kalkıyor musunuz? | kalkıyorlar mı? | |
| 过去定形 | kalktım mı? | kalktın mı? | kalktı mı? | kalktık mı? | kalktınız mı? | kalktılar mı? | |
| 过去进行时 | kalkıyor muydum? | kalkıyor muydun? | kalkıyor muydu? | kalkıyor muyduk? | kalkıyor muydunuz? | kalkıyorlar mıydı? | |
| 将来简单时 | kalkacak mıyım? | kalkacak mısın? | kalkacak mı? | kalkacak mıyız? | kalkacak mısınız? | kalkacaklar mı? | |
否定陈述形
| 单数 | 复数 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | ||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
| 直陈式 | 现在简单时 | kalkmam | kalkmazsın | kalkmaz | kalkmayız | kalkmazsınız | kalkmazlar |
| 现在进行时 | kalkmıyorum | kalkmıyorsun | kalkmıyor | kalkmıyoruz | kalkmıyorsunuz | kalkmıyorlar | |
| 过去定时 | kalkmadım | kalkmadın | kalkmadı | kalkmadık | kalkmadınız | kalkmadılar | |
| 过去进行时 | kalkmıyordum | kalkmıyordun | kalkmıyordu | kalkmıyorduk | kalkmıyordunuz | kalkmıyordular | |
| 将来简单时 | kalkmayacağım | kalkmayacaksın | kalkmayacak | kalkmayacağız | kalkmayacaksınız | kalkmayacaklar | |
否定疑问形
| 单数 | 复数 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | ||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
| 直陈式 | 现在简单时 | kalkmaz mıyım? | kalkmaz mısın? | kalkmaz mı? | kalkmaz mıyız? | kalkmaz mısınız? | kalkmazlar mı? |
| 现在进行时 | kalkmıyor muyum? | kalkmıyor musun? | kalkmıyor mu? | kalkmıyor muyuz? | kalkmıyor musunuz? | kalkmıyorlar mı? | |
| 过去定时 | kalkmadım mı? | kalkmadın mı? | kalkmadı mı? | kalkmadık mı? | kalkmadınız mı? | kalkmadılar mı? | |
| 过去进行时 | kalkmıyor muydum? | kalkmıyor muydun? | kalkmıyor muydu? | kalkmıyor muyduk? | kalkmıyor muydunuz? | kalkmıyorlar mıydı? | |
| 将来简单时 | kalkmayacak mıyım? | kalkmayacak mısın? | kalkmayacak mı? | kalkmayacak mıyız? | kalkmayacak mısınız? | kalkmayacaklar mı? | |
近义词
- yükselmek
派生词
(不推荐使用
|lang=参数) - kalkabilmek
- kalkamamak
- kalkık
- kalkınmak
- kalkış
- kalkışmak
- kalkma
- kalkmamak
- kalkmış
相关词汇
- kaldırmak
- (?) kaltak
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*Kạl(ɨ)-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
